ئۇيغۇر قامۇسى

ئۇيغۇر دوپپىلىرىنىڭ مەدەنىيەت قاتلىمى ھەققىدە

ئۇيغۇر دوپپىلىرىنىڭ مەدەنىيەت قاتلىمى ھەققىدە

ئاپتورى: ھەسەنجان ئابلىز

ئۇيغۇر دوپپىلىرى ئۇزۇن تارىخقا ۋە مول مەزمۇنغا ئىگە. ئۇيغۇر دوپپىلىرى تارىخىي تەرەققىيات جەريانىدا، ئېھتىياج ۋە ئىمكانىيەتكە ئاساسەن ئۆزگىرىپ، يېڭىلىنىپ، مۇكەممەللىشىپ ۋە رەڭدارلىشىپ كۈچلۈك مىللىي تۈسكە ئىگە بولغان. شۇنىڭ بىلەن بىرگە، جىنىس ئايرىمىسى، ياش-قۇرام پەرقى، ياشىغان تەبىئىي شارائىتى ۋە تۇرمۇش ئۇسۇلىنىڭ ئوخشىماسلىغىغا مۇناسىپ ئۆزگىچە دوپپا كىيىش ئەنئەنىسىنى شەكىللەندۈرگەن. شۇنىڭ بىلەن بىرگە، ئۇيغۇر دوپپىلىرى يالغۇز ئۆزىنىڭ ئۆرپ-ئادەت خاراكتېرىدىن ھالقىپلا قالماي، بەلكى يەنە بىر پۈتۈن مىللىي كىملىك خاس ۋەكىلى بولۇپ مۇقىملىشىپ، ئۇيغۇر مىللىي كىملىكىنىڭ ئۆرپ-ئادەت ئومۇمىيلىقى، مەدىنيەت ئىزچىللىقى ۋە ئىجتىمائىي خاس بەلگىسى بولۇپ شەكىللەندى.

<< داۋامى بار … “ئۇيغۇر دوپپىلىرىنىڭ مەدەنىيەت قاتلىمى ھەققىدە” >>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (ئا)

  • ئات ئالساڭ يېقىندىن ئال، خوتۇن ئالساڭ يىراقتىن ئال.
  • ئاتنى تەپمەيدۇ دىمە، ئىتنى چىشلىمەيدۇ دىمە.
  • ئاچچىق ئالدىدا يۈرىدۇ، ئەقىل كەينىدە يۈرىدۇ.
  • ئاختارمىنىڭ چالمىسى يامان، خوتۇن كىشىنىڭ لالمىسى يامان.
  • << داۋامى بار … “ماقال-تەمسىللەر (ئا)” >>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (ئە)

 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (ب)

 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (پ)

  • پادا باققاندا دوست ئىدۇق. ياڭاق چاققاندا ئايرىلدۇق.
  • پاكار ئېشەككە ھەر كىم مىنەر.
  • پالۋان دەرد يەيدۇ. بالىلىرى گۆش يەيدۇ.
  • پىچاق ئۆتكۈر بولسا ياغاچنىڭ قاتتىقى يوق.
  • << داۋامى بار … “ماقال-تەمسىللەر (پ)” >>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (ت)

  • تارتىنساڭ سۆزۈڭنى كىم قىلۇر. ئېرىنسەڭ ئىشىڭنى كىم قىلۇر.
  • تاغ يۆتكەلسە يۆتكىلەر، خۇي يۆتكەلمەس.
  • تالا مۈشۈكى ئۆي مۈشۈكىنى قوغلاپتۇ.
  • تام تۈۋىدىن قېرىيدۇ، ئادەم ئىچىدىن قېرىيدۇ.
  • << داۋامى بار … “ماقال-تەمسىللەر (ت)” >>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (ج)

  • جاپا چەكمىگەن ۋاپانىڭ قەدرىنى بىلمەس.
  • جاپا چەكمەي ھالاۋەت يوق.
  • جاڭگال ئارقىسىدىكى كۆرۈنەر، بۇرۇن ئاستىدىكى كۆرۈنمەس.
  • جاڭگالدا ھاڭرىغان ئېشەك شەھەردە ھاڭرىيالماس.
  • << داۋامى بار … “ماقال-تەمسىللەر (ج)” >>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (چ)

  • چاپاننىڭ يېڭىسى ياخشى، دوستنىڭ كونىسى ياخشى.
  • چاپىقىنى ئالىمەن دەپ قارىغۇ قىپتۇ
  • چاپىنى بارغا مۇشت ئاتاي، جۇۋىسى بارغا تور كەتسۇن
  • چاپىنىغا قارىما، ئادىمىگە قارا
  • << داۋامى بار … “ماقال-تەمسىللەر (چ)” >>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (خ)

 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (د)

  • دوپپىغا پاتقان بېشىم جاھانغا پاتمىدى.
  • دوست باشقا قارايدۇ، دۈشمەن ئاياققا.
  • دوست چىللىسا قالما، دۈشمەن چىللىسا بارما.
  • دوست كەينىدە ماختار، دۈشمەن ئالدىڭدا ماختار.
  • << داۋامى بار … “ماقال-تەمسىللەر (د)” >>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!