ماقال-تەمسىللەر (ئۇ)

  • ئۇ ياققا تارتسام ئات ئۆلىدۇ، بۇ ياققا تارتسام ھارۋا سۇنىدۇ.
  • ئۇچقۇندىن قورققان تۆمۈرچى ئەمەس.
  • ئۇستا بارسا قولۇڭنى تارت، موللا باردا تىلىڭنى تارت.
  • ئۇنداق قازانغا مۇنداق چۆمۈچ.
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (ئۆ)

  • ئۆتكەن ئۆمۈر – ئاققان سۇ.
  • ئۆتكەن ئىش سالاۋات.
  • ئۆچ كۆرگەننى ئوتتۇز قېتىم كۆرۈپتۇ.
  • ئۆچكىنىڭ ئوچۇق تۇرسا ھېچ گەپ يوق، قوينىڭ ئېچىلىپ قالسا ھويت – ھويت.
  • <داۋامى بار…“ماقال-تەمسىللەر (ئۆ)”>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (ئې)

  • «ئېلىپ» نى تاياق دېيەلمەيدۇ، «مىم »نى چۇماق دېيەلمەيدۇ.
  • ئېرى تارتۇقنىڭ خوتۇنى پۇچۇق.
  • ئېرىنسەڭ ئىشىڭنى كىم قىلار، ئۇيالساڭ سۆزۈڭنى كىم قىلار.
  • ئېشىكى ئۈچ تەڭگە، توقۇمى بەش تەڭگە.
  • ئېشىنى يەپ تاۋىقىنى چېقىپتۇ.
  • ئېشەك باينىڭ تاغار باينىڭ، يېقىلسا يۆلىمەيمەن، ئۆلسە تۆلىمەيمەن.
  • <داۋامى بار…“ماقال-تەمسىللەر (ئې)”>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (ئى)

  • ئىت كاللىسى تەخسىدە توختىماس.
  • ئىت مۈشۈكنى بۇيرۇسا، مۈشۈك قويرۇقىنى بۇيرۇپتۇ.
  • ئىت ئىتلىقىنى قىلمىسا كۆڭلى تىنماس.
  • ئىتتىن قورققان گاداي ئەمەس.
  • ئىتنىڭ ئىگىسى بولسا، بۆرىنىڭ خۇداسى بار.
  • <داۋامى بار…“ماقال-تەمسىللەر (ئى)”>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ماقال-تەمسىللەر (ي)

  • يا سايرامدىن چىقار، يا قاينامدىن چىقار.
  • يا ئەلەمدە يوق، يا قەلەمدە يوق.
  • ياپسام تۇتارمۇ، كۆمسەم پىشارمۇ.
  • ياتار قورساق – كېتەر قورساق.
  • ياتنىڭ ياندىن ئۆتەر، تۇغقاننىڭ جاندىن ئۆتەر.
  • <داۋامى بار…“ماقال-تەمسىللەر (ي)”>
 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ئۆمەرجان نۇرى

ئۆمەرجان نۇرى

ئۆمەرجان نۇرى 1968-يىلى 4-ئاينىڭ 25-كۈنى خوتەن ۋىلايىتى قاراقاش ناھىيىسىنىڭ قاراساي يېزىسىدا بىر ئوقۇتقۇچى ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن. باشلانغۇچ، ئوتتۇرا مەكتەپنى قاراساي، قويچى يېزىلىرىدا، تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپنى قاراقاش ناھىيىلىك 1-ئوتتۇرا مەكتەپتە ئوقۇغان. 1986-يىلى ئالىي مەكتەپ ئىمتىھانىدا ئىجتىمائىي پەنلەر بويىچە ئەلا نەتىجە بىلەن خىتاينىڭ چاڭچۈن شەھىرىدىكى شەرقى-شىمال پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تارىخ كەسپىگە قوبۇل قىلىنغان. مەركىزى مىللەتلەر ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئىككى يىل تەييارلىق ئوقۇغاندىن كېيىن، شەرقى-شىمال پېداگوگىكا ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تۆت يىللىق تارىخ كەسپىنى پۈتتۈرۈپ، 1992-يىلى خوتەن پېداگوگىكا مەكتىپى (ھازىرقى خوتەن پېداگوگىكا ئىنستىتۇتى) گە تارىخ ئوقۇتقۇچىسى بولۇپ ئىشقا چۈشكەن. 2000-يىللىرى بېيجىڭدىكى مەركىزى مىللەتلەر ئۇنىۋېرسىتېتىدا تارىخ پەنلىرىدە ماگىستىرلىق ئۇنۋانىنى ئالغان.

<داۋامى بار…“ئۆمەرجان نۇرى”>

 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

مۇتەللىپ سىدىق قاھىرى

مۇتەللىپ سىدىق قاھىرى

ئاتاقلىق تىلشۇناس، ئىجتىھاتلىق ژۇرنالىست، ئۇيغۇر كىشى ئىسىملىرى تەتقىقاتچىسى مۇتەللىپ سىدىق قاھىرى ئەپەندى 1950-يىلى قەشقەر يېڭىشەھەر ناھىيىسىدە تۇغۇلغان. 1968-يىلىدىن 1971-يىلىغىچە قايتا تەربىيەدە بولغان. 1983-يىلى قەشقەر پېداگوگىكا ئىنىستىتۇتىنى پۈتتۈرۈپ شۇ مەكتەپتە ئوقۇتقۇچىلىق قىلغان. 1991-يىلىدىن تارتىپ «قەشقەر پېداگوگىكا ئىنىستىتۇتى ئىلمىي ژۇرنىلى» دا مۇھەررىر بولۇپ ئىشلىگەن. «ئۇيغۇر كىشى ئىسىملىرى ۋە ئۇنىڭ مەنىسى» ناملىق كىتابى 1992-يىلى بېسىلغان. كېيىن يەنە «ئىسىمنى قانداق قويۇش كېرەك»، «ئىسىم قويۇش قوللانمىسى»، «ئۇيغۇر كىشى ئىسىملىرى» (1998) قاتارلىق كىتابلىرى نەشر قىلىنغان. ئۇيغۇر كىشى ئىسىملىرى ھەققىدە 30 پارچىدىن ئارتۇق ماقالا ئېلان قىلغان، بۇ ماقالىلارنىڭ كۆپى «خەزىنىلەر ئاچقۇچى» (2006) ناملىق كىتابىغا كىرگۈزۈلگەن. <داۋامى بار…“مۇتەللىپ سىدىق قاھىرى”>

 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىزاھلىق لۇغىتى

ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىزاھلىق لۇغىتى

ھەرپ تەرتىۋى


داۋاملىق كىرگۈزىلىۋاتىدۇ…

ئەمگەك قىلساڭ ئاتىقىڭ چىقار، قىلمىساڭ چاتىقىڭ چىقار (ماقال).

 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

يىلتىز تۈكلۈك قىسمى

<بوتانىكا> يىلتىز تۈكچىلىرى ئۆسۈپ چىقىدىغان قىسمى. ئۇ ئۇزارغۇچى قىسمىنىڭ ئۈستى تەرىپىدىكى بىر سانتىمېتىردىن بىر قانچە سانتىمېتىرغىچە ئارىلىقتىكى ئورۇنغا جايلاشقان، ئادەتتە ئۇ سۇ ۋە ئانئورگانىڭ تۇزلارنى سۈمۈرىدىغان مۇھىم قىسىم ھېسابلىنىدۇ.

 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!

يىلتىز تۈگۈنچە باكتېرىيىسى

<بوتانىكا> باكتېرىيىنىڭ بىر خىلى. پۇرچاق ئائىلىسىدىكى ئۆسۈملۈكلەرنىڭ يىلتىز قىسمىدا يىلتىز تۈگۈنچىسىنى شەكىللەندۈرۈپ، ئازوتلۇق بىرىكمىلەرنى سىنتېزلاپ، ئۆسۈملۈكلەرنى ئۇلار بىلەن تەمىنلەيدۇ. يېزا ئىگىلىكىدە ئۇنى ئۇرۇق بىلەن ئارىلاشتۇرۇش ئارقىلىق، زىرائەتلەرنىڭ مەھسۇلاتىنى ئاشۇرۇشقا بولىدۇ.

 پىكىرىڭىزنى قالدۇرۇپ قويۇڭ!